မိသားစုစီမံကိန်း ဆိုတာ ဘယ်အချိန်မှာ ကလေးယူမလဲ၊ ကလေး ဘယ်နှစ်ယောက် ယူမလဲဆိုတာကို စနစ်တကျ စီစဉ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို စီစဉ်ခြင်းက မိခင်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သလို၊ မိသားစုဘဝကိုလည်း ပိုပြီး စီမံခန့်ခွဲလို့ ရလွယ်ကူစေပါတယ်။

• မိခင်နဲ့ ကလေး ကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်ပေးခြင်း။ မိခင်နို့ တိုက်ကျွေးချိန် လုံလောက်အောင် ထားခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွေ အကြား အနည်းဆုံး ၁၈ လ ခြားပေးခြင်းဖြင့် မိခင်နဲ့ ကလေး ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။
• မိသားစု စီးပွားရေးကို တည်ငြိမ်စေခြင်း။ ကလေးတစ်ယောက် မွေးဖွားပြီး ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့အတွက် ငွေကြေး အများအပြား လိုအပ်ပါတယ်။ မိသားစုစီမံကိန်းကနေ ကလေးအရေအတွက်ကို ကန့်သတ်ခြင်းဖြင့် မိသားစုရဲ့ စီးပွားရေး တည်ငြိမ်မှုကို အထောက်အကူ ပြုပါတယ်။
• မိဘတွေရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေခြင်း။ ကလေး မမျှော်လင့်ဘဲ ရလာတာ ဒါမှမဟုတ် ကလေး အရမ်းများသွားတာက မိဘတွေရဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ မိသားစုစီမံကိန်းကနေ ဒီလို ဖြစ်ရပ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်ပြီး မိဘတွေရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

မိသားစုစီမံကိန်း နည်းလမ်းတွေဟာ ကိုယ်ဝန် မရအောင် ကာကွယ်ဖို့ အသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်းတွေပါ။ ဒီနည်းလမ်းတွေက မိခင်နဲ့ ကလေး ကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သလို၊ မိသားစု ဘဝကိုလည်း ပိုပြီး စီမံခန့်ခွဲလို့ ရလွယ်ကူစေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိသားစုစီမံကိန်း နည်းလမ်းတိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်တွေ ရှိတာကြောင့် ကိုယ့်အတွက် သင့်တော်မယ့် နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

၁။ သဘာဝ မိသားစုစီမံကိန်း နည်းလမ်းများ (Natural Family Planning Methods)

• ရာသီလာချိန် တွက်ချက်ခြင်း (Calendar Method)။ ရာသီလာချိန် ပုံမှန်ဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် သင့်တော်ပါတယ်။ ရာသီလာချိန်ကို တွက်ချက်ပြီး ကိုယ်ဝန် ရနိုင်ခြေ များတဲ့ ရက်တွေမှာ လိင်ဆက်ဆံခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်တဲ့ နည်းလမ်းပါ။
• ကိုယ်အပူချိန် တိုင်းတာခြင်း (Basal Body Temperature Method)။ မနက် အိပ်ရာထချိန်မှာ ကိုယ်အပူချိန် တိုင်းတာပြီး ကိုယ်ဝန် ရနိုင်ခြေ များတဲ့ ရက်တွေကို ခန့်မှန်းတဲ့ နည်းလမ်းပါ။
• သားအိမ်ခေါင်းအချွဲ စစ်ဆေးခြင်း (Cervical Mucus Method)။ သားအိမ်ခေါင်းအချွဲရဲ့ အပြောင်းအလဲကို ကြည့်ပြီး ကိုယ်ဝန် ရနိုင်ခြေ များတဲ့ ရက်တွေကို ခန့်မှန်းတဲ့ နည်းလမ်းပါ။

၂။ အတားအဆီး နည်းလမ်းများ (Barrier Methods)

• ကွန်ဒုံး (Condom)။ အမျိုးသား အသုံးပြုတဲ့ ကွန်ဒုံးနဲ့ အမျိုးသမီး အသုံးပြုတဲ့ ကွန်ဒုံး ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ကွန်ဒုံးဟာ ကိုယ်ဝန်ရရှိခြင်းနဲ့ လိင်မှ တစ်ဆင့် ကူးစက်ရောဂါတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
• သားအိမ်ခေါင်း ပိတ်ပြား (Diaphragm) နဲ့ သားအိမ်ခေါင်းပိတ် ရာဘာပြား (Cervical Cap)။ သားအိမ်ခေါင်းကို ပိတ်ဆို့ပြီး သုက်ပိုး မဝင်ရောက်အောင် တားဆီးပေးပါတယ်။ ဆရာဝန်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း အသုံးပြုရပါမယ်။

၃။ ဟော်မုန်း နည်းလမ်းများ (Hormonal Methods)

• သားဆက်ခြား ဆေးပြား (Combined Oral Contraceptive Pills)။ ဟော်မုန်း ၂ မျိုး ပါဝင်ပြီး ကိုယ်ဝန် မရအောင် တားဆီးပေးပါတယ်။ တစ်နေ့ တစ်လုံး ပုံမှန် သောက်သုံးရပါမယ်။
• သားဆက်ခြား ထိုးဆေး (Progestin-only Injectable Contraceptive)။ ဟော်မုန်း တစ်မျိုးတည်း ပါဝင်ပြီး ၃ လ တစ်ကြိမ် ထိုးနှံရပါတယ်။
• မိန်းမကိုယ်ထဲထည့်သားဆက်ခြား ပစ္စည်းကွင်း (Vaginal Ring)။ သားအိမ်ထဲမှာ ၃ ပတ် ထည့်သွင်းထားရပြီး ဟော်မုန်းကို ဖြည်းဖြည်းချင်း ထုတ်လွှတ်ပေးပါတယ်။
• သားဆက်ခြား Implant (Contraceptive Implant)။ လက်မောင်း အရေပြားအောက်မှာ ထည့်သွင်းတဲ့ ဟော်မုန်း တုတ်ချောင်း ဖြစ်ပြီး ၃ နှစ် ကြာ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

၄။ အမြဲတမ်း သန္ဓေတား နည်းလမ်းများ (Permanent Methods)

• သားအိမ်ပြွန် ချည်နှောင်ခြင်း (Tubal Ligation)။ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အမြဲတမ်း သန္ဓေတားနည်း ဖြစ်ပြီး ခွဲစိတ် ကုသမှု လိုအပ်ပါတယ်။
• ကျားအစေ့ပြွန် ဖြတ်တောက်ခြင်း (Vasectomy)။ အမျိုးသားတွေအတွက် အမြဲတမ်း သန္ဓေတားနည်း ဖြစ်ပြီး ခွဲစိတ် ကုသမှု လိုအပ်ပါတယ်။

• ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။ ဆရာဝန်က သင့်ရဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ၊ အသက်၊ မိသားစု ဆန္ဒ စတာတွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားပြီး သင့်တော်မယ့် နည်းလမ်းကို အကြံပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• နည်းလမ်းတစ်ခုချင်းစီရဲ့ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်တွေကို လေ့လာပါ။ နည်းလမ်းတစ်ခုချင်းစီရဲ့ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်တွေကို လေ့လာပြီး ကိုယ့်အတွက် သင့်တော်မယ့် နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်ပါ။
• မိသားစု အခြေအနေနဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဆန္ဒကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါ။ ကလေး ဘယ်နှစ်ယောက် လိုချင်လဲ၊ ဘယ်အချိန်မှာ ကလေးယူချင်လဲ ဆိုတာကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားပြီး နည်းလမ်း ရွေးချယ်ပါ။

• ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။ ဆရာဝန်က သင့်ရဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ၊ အသက်၊ ဆေးသောက်နေရမှု၊ နောက်ခံ ရောဂါ ရှိမရှိ စတာတွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားပြီး သင့်တော်မယ့် နည်းလမ်းကို အကြံပေးပါလိမ့်မယ်။
• ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဆန္ဒကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါ။ ကလေး ဘယ်နှစ်ယောက် လိုချင်လဲ၊ ဘယ်လောက် ကြာကြာ ကာကွယ်ချင်လဲ၊ ဘယ်လို နည်းလမ်းမျိုးကို ပိုနှစ်သက်လဲ ဆိုတာတွေကို စဉ်းစားပြီး နည်းလမ်း ရွေးချယ်ပါ။
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို သတိထားပါ။ နည်းလမ်းတိုင်းမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို သေချာ နားလည်သဘောပေါက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
• အသုံးပြုပုံကို သေချာ လေ့လာပါ။ နည်းလမ်းတိုင်းမှာ အသုံးပြုပုံ ကွဲပြားပါတယ်။ နည်းလမ်းကို မှန်မှန်ကန်ကန် အသုံးပြုမှသာ ထိရောက်မှု ရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• ပုံမှန် ပြန်လည် စစ်ဆေးမှု ခံယူပါ။ ဆရာဝန်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ပုံမှန် ပြန်လည် စစ်ဆေးမှု ခံယူပါ။

မိသားစုစီမံကိန်း နည်းလမ်းတွေ အကြောင်း သေချာ လေ့လာပြီး ကိုယ့်အတွက် သင့်တော်မယ့် နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်ခြင်းဖြင့် မိခင်ကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သလို မိသားစု ဘဝကိုလည်း ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာ ဖြတ်သန်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။