ကိုယ်ဝန်ဆောင်အာဟာရ
Updated on ▸ September 17, 2024 ▪️
Written by ▸ MyanHealth ▪️
Fact checked by ▸ Wor Mi Thi ▪️
Page views ▸ 332
သင့်ရင်သွေးအတွက် အကောင်းဆုံး လက်ဆောင်
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ဟာ မိခင်တိုင်းအတွက် ဘဝရဲ့ အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ အခိုက်အတန့်ပါ။ ဒီအချိန်မှာ မိခင်ရဲ့ ကျန်းမာရေးက ကလေးရဲ့ ကျန်းမာရေးကို တိုက်ရိုက် အကျိုးသက်ရောက်စေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာဟာရဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တိုင်း အလေးထားရမယ့် အရေးကြီးတဲ့ အချက်ပါ။ ဒီစာမျက်နှာမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အရေးကြီး အချက်အလက်တွေကို အသေးစိတ် ဖော်ပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရရဲ့ အရေးပါမှု
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရကောင်းမွန်စွာ မရရှိရင် မိခင်နဲ့ ကလေး နှစ်ဦးစလုံးရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုနှေးကွေးခြင်း၊ မွေးရာပါ ချို့ယွင်းချက်များ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆိပ်တက်ခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်း စတဲ့ ပြဿနာတွေကို ကြုံတွေ့နိုင်ခြေ များပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ မိခင်တိုင်း အာဟာရပြည့်ဝအောင် စားသောက်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် မဖြစ်မနေ စားသုံးသင့်တဲ့ အစားအစာများ
၁။ ဖောလစ်အက်စစ် (Folic Acid): ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြော ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ အာဟာရဓာတ်ပါ။ ကိုယ်ဝန်မရှိခင် ကတည်းက ဖောလစ်အက်စစ် စတင် သောက်သုံးသင့်ပြီး ကိုယ်ဝန်ဆောင် ပထမ ၃ လ အတွင်းမှာ အထူး အရေးကြီးပါတယ်။
- ဘယ်မှာ တွေ့နိုင်သလဲ: အစိမ်းရင့်ရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (ဟင်းနုနွယ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း)၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ကြက်ဥ၊ ဖောလစ်အက်စစ် ဖြည့်စွက်ထားသော ကွေကာအုပ်
၂။ သံဓာတ် (Iron): သံဓာတ်ဟာ သွေးထဲမှာ အောက်ဆီဂျင် သယ်ဆောင်ပေးဖို့ အရေးပါပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ သွေးပမာဏ တိုးလာတာကြောင့် သံဓာတ် လိုအပ်မှုလည်း များလာပါတယ်။
- ဘယ်မှာ တွေ့နိုင်သလဲ: အသား၊ ကြက်ဥ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ အစိမ်းရင့်ရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သံဓာတ် ဖြည့်စွက်ထားသော ကွေကာအုပ်
၃။ ကယ်လ်စီယမ် (Calcium): ကလေးရဲ့ အရိုးနဲ့ သွား ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ မိခင်မှာ ကယ်လ်စီယမ် ပြည့်ဝစွာ မရရှိရင် ကလေးက မိခင်ရဲ့ အရိုးကနေ ကယ်လ်စီယမ်ကို စုပ်ယူသွားတတ်တာကြောင့် မိခင်မှာ အရိုးပွခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေ များပါတယ်။
- ဘယ်မှာ တွေ့နိုင်သလဲ: နွားနို့၊ ဒိန်ချဉ်၊ ဒိန်ခဲ၊ တို့ဟူး၊ ကန်စွန်းရွက်၊ ကြက်ဥ
၄။ ဗီတာမင် D (Vitamin D): ကယ်လ်စီယမ် စုပ်ယူမှုကို အားပေးပြီး အရိုး ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါပါတယ်။
- ဘယ်မှာ တွေ့နိုင်သလဲ: နေရောင်ခြည် (နံနက်ခင်း နေရောင်ခြည် ၁၅ မိနစ်ခန့် ခံယူခြင်း)၊ ကြက်ဥ၊ ဗီတာမင် D ဖြည့်စွက်ထားသော နွားနို့၊ ငါးကြီးဆီ
၅။ အိုင်အိုဒင်း (Iodine): ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြော ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အရေးပါပါတယ်။ အိုင်အိုဒင်း ချို့တဲ့ရင် ကလေးမှာ ဉာဏ်ရည် မမှီခြင်း၊ ကြီးထွားမှု နှေးကွေးခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
- ဘယ်မှာ တွေ့နိုင်သလဲ: အိုင်အိုဒင်း ပါဝင်သော ဆား၊ ပင်လယ်စာများ
အာဟာရ ညီညွတ်မျှတစွာ စားသုံးခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရ ညီညွတ်မျှတအောင် စားသုံးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
- အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်: တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံး အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ၅ မျိုး စားသုံးပေးပါ။
အစိမ်းရင့်ရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို အဓိကထား စားသုံးပေးပါ။
- ကစီဓာတ်: ဆန်၊ ဂျုံ၊ အာလူး၊ ပေါင်မုန့်၊ ခေါက်ဆွဲ စသည်တို့ကနေ ကစီဓာတ်ကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင် နောက်ပိုင်းမှာ ကစီဓာတ် ပိုမို လိုအပ်ပါတယ်။
- ပရိုတင်းဓာတ်: အသား၊ ငါး၊ ကြက်ဥ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ တို့ဟူး စသည်တို့ကနေ ပရိုတင်းဓာတ်ကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။
- အဆီဓာတ်: ထောပတ်၊ သံလွင်ဆီ၊ ငါးကြီးဆီ၊ အခွံမာသီး စသည်တို့ကနေ အဆီဓာတ်ကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ အဆီဓာတ်ကို ရွေးချယ် စားသုံးပေးသင့်ပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ရှောင်ကြဉ်သင့်တဲ့ အစားအစာများ
- အရက်နှင့် ဆေးလိပ်။ ကလေးရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေတဲ့အပြင် မွေးရာပါ ချို့ယွင်းချက်တွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။
- ကဖင်းဓာတ်။ ကဖင်းဓာတ်ဟာ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခြင်းနဲ့ ကလေး မွေးဖွားချိန် ကိုယ်အလေးချိန် နည်းပါးခြင်း စတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တာကြောင့် လျှော့ချ သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။
- အစိမ်းစား ပင်လယ်စာများ။ ပိုးမွှားများ ပါဝင်နေနိုင်တာကြောင့် ကလေး အတွက် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။
- ပြုပြင်ထားသော အသားများ။ ပြုပြင်ထားသော အသားများ (ဥပမာ – ဝက်အူချောင်း၊ ဟော့ဒေါ့) ဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်သလို ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မှာ ရှောင်ကြဉ်သင့်တဲ့ ပိုးမွှားများ ပါဝင်နေနိုင်ပါတယ်။
အာဟာရ ဖြည့်စွက်စာများ သောက်သုံးရန် လိုအပ်သလား
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရ ဖြည့်စွက်စာ သောက်သုံးဖို့ လိုအပ်မှုက မိခင်တဦးချင်းစီရဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနဲ့ ကိုယ်ဝန်အခြေအနေပေါ် မူတည်ပါတယ်။ သံဓာတ်၊ ကယ်လ်စီယမ်၊ ဗီတာမင် D စတဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေကို ဖြည့်စွက် သောက်သုံးဖို့ လိုအပ်မလား ဆိုတာကို ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး ဆုံးဖြတ်သင့်ပါတယ်။
အရေးကြီး သတိပြုချက်
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ကိုယ်အလေးချိန် အလွန်အကျွံ မတက်စေဖို့ သတိပြုပါ။ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး သင့်တော်တဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် တက်နှုန်းကို သိရှိထားပါ။
- အစားအသောက် နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မေးခွန်းများ ရှိရင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းကို အထူး သတိပြုရပါမယ်။ အစားအစာတွေကို သန့်ရှင်းစွာ ချက်ပြုတ်ပြီး စားသုံးပါ။